ကျွန်ေတာ်သည် ဂီတေလာကမှ လူတစ်ေယာက်ြဖစ်၍ ဂီတနှင့်ပတ်သက််ြပီး အြခားမိတ်ေဆွသူငယ်ချင်းများ ဗဟုသုတရရိှေစရန် ဒီပို့စ်ေလးကို ေရးလိုက်ရြခင်းြဖစ်ပါသည်။
“တေယာ”ကို လူတိုင်းြမင်ဖူး၍ တေယာ၏ သာယာနာေပျာ်ဖွယ်ေတးသံသာကိုလည်း ြကားဖူးြကမည် ြဖစ်ပါသည်။ သို့ရာတွင် တေယာ၏ သမိုင်းေြကာင်းကိုမူ သိသူနည်းလိမ့်မည်ဟုထင်ပါသည်။ သို့ြဖစ်၍ တေယာအေြကာင်း သိေကာင်းစရာအချို့ကို တင်ြပလိုပါ၏။
“တေယာ”ကို လူတိုင်းြမင်ဖူး၍ တေယာ၏ သာယာနာေပျာ်ဖွယ်ေတးသံသာကိုလည်း ြကားဖူးြကမည် ြဖစ်ပါသည်။ သို့ရာတွင် တေယာ၏ သမိုင်းေြကာင်းကိုမူ သိသူနည်းလိမ့်မည်ဟုထင်ပါသည်။ သို့ြဖစ်၍ တေယာအေြကာင်း သိေကာင်းစရာအချို့ကို တင်ြပလိုပါ၏။
တေယာြပုလုပ်ပံု
“တေယာ”သည် ြကိုးတပ်တူရိယာတစ်မျိုးြဖစ်သည်။ မူလက တေယာသည် ယေန့အသံုးြပုေနြကေသာ တေယာေလာက် သာယာနာေပျာ်ဖွယ်မေကာင်းေပ။ ခရစ်နှစ် ၁၆၀၀ြပည့်ခန့်တွင်ေပါ်ေသာ တေယာလုပ်သူ “နိကိုေလာအားမာတီ”နှင့် “အန်တိုနီးယပ်စထရားဒီဗဲရီယပ်” တို့ လက်ရာေကာင်းြခင်းေြကာင့် ယခုအခါ တေယာသံသည် အလွန်သာယာနာေပျာ်ဖွယ်ရိှေပသည်။ တေယာလုပ်ရာတွင် လက်ရာေကာင်းသြဖင့် နာမည်ေကျာ်ြကားေသာ ပုဂ္ဂိုလ်မှာ “ဂျူဇက်ေပကွနိယဲရီ” ြဖစ်သည်။
တေယာသံ ေကာင်း၊ မေကာင်းမှာ အသံုးြပုေသာ သစ်သားေပါ်မူတည်သည်။ တေယာလုပ်ရန် သစ်သားကို
အသားေသေအာင် နှစ်ချို့ထားရသည်။ သစ်သားအမျိုးအစားကိုလည်း အထူးေရွးချယ်ရ၏။ သို့မှသာလှျင် တေယာလုပ်ရာ၌ ပါ၀င်ေသာ သစ်သားအစိတ်အပုိင်းတို့သည် ခံုးြခင်း၊ အက်ြခင်း၊ လိမ်ြခင်း၊ ကွဲြခင်း မရိှနိုင်ေတာ့ေပ။ တေယာလုပ်ရာတွင် သစ်သားအစိတ်အပိုင်း အမျိုးေပါင်း ၇၀ ေကျာ်ြဖင့် ြပုလုပ်ရ၏။ လိုရာပံုစံအတိုင်း သစ်သားကို ခွဲြခမ်းစိတ်ြဖာ၍ အပိုင်းအစတို့ကို အံကျေအာင် ေကာ်ြဖင့် ဆက်စပ်ရ၏။ အြပီးသတ်၌ တေယာကို အေရာင်တင်ေပးရ၏။
တေယာတွင်ပါ၀င်ေသာ အစိတ်အပိုင်းတို့တွင် အရပ်စကားြဖင့် တေယာအိုးဟုေခါ်ေသာ ကိုယ်ထည်သည်
အေရးြကီးဆံုးြဖစ်၏။ တေယာကိုယ်ကို ပါးလွှာေသာ ပျဉ်းြပားြဖင့် ြပုလုပ်ရ၏။ တေယာကိုယ်၌ ေကျာပိုင်းနှင့် ၀မ်းပိုင်းကို ေဘးပတ်လည်၌ သစ်သားေပါင်ြဖင့် ဆက်စပ်ထားသည်။ ထိုေပါင်ကို ေဘးပတ်ဟုေခါ်သည်။ ပျဉ်နှစ်ချပ်ကို အရှည်လိုက်စပ်၍ေကျာပိုင်းကို လုပ်ရစြမဲြဖစ်သည်။ သို့ေသာ် တစ်ခါတစ်ရံ ပျဉ်တစ်ချပ်တည်းနှင့် စပ်၍ လုပ်သည်လည်းရိှသည်။ တေယာသည် ေသးသွယ်ေသာ လည်တံရိှသည်။ လည်တံအထက်ပိုင်း၌ ေအာက်ဘက်သို့အနည်းငယ်ေကာ့၍ဆင်းေသာေခါင်းပိုင်းရိှသည်။ထိုေခါင်းပိုင်း၏ ေဘးတစ်ဘက်တစ်ချက်တွင် အေပါက်နှစ်ခုစီရိှရာ ေပါင်း ေလးေပါက်ြဖစ်သည်။ ထိုေလးေပါက်တွင် “ေသာ့”ဟုေခါ်ေသာ တေယာြကိုး ချည်တံ ေလးခုရိှသည်။ လည်တံထိပ်မှစ၍ ၀မ်းဗိုက်၏ သံုးပံုတစ်ပံုေကျာ်အထိေရာက်၍ ရှည်လျားေသာ လက်ေပါက်ပျဉ်သည် ၀မ်း၌ ကပ်လျက်တည်ရိှသည်။ ၀ိုက်ေနေသာ နှုတ်ခမ်းတစ်ဖက်တစ်ချက်တွင် သံချတ်သဏ္ဍန် ေလေပါက်တစ်ေပါက်စီ ရိှသည်။ ၀မ်းဗိုက်၏အဆံုးပိုင်းတွင် ကိုယ်ထည်သံုးပံုတစ်ပံုနီးပါးမှျ အြမီးပိုင်းရိှသည်။ အြမီးပိုင်းနှင့် လက်ေပါက်ပျဉ်ြကားတွင် ြကိုးခံုရိှသည်။ ေသာ့ေလးေချာင်းမှစ၍ ချည်လိုက်ေသာ တေယာြကိုးေလးေချာင်းသည် လက်ေပါက်ပျဉ်တစ်ေလှျာက် ဆင်းသွားြပီးလှျင် ြကိုးခံုကိုေကျာ်ကာ အြမီးပိုင်း၌ တစ်ဖန်ချည်လျက်သားရိှရသည်။ အသံအတင်းအေလျာ့ လိုရာကို “ေသာ့”လှည့်ကာ ြကိုးညိှေပးရသည်။
တေယာကိုယ်တွင်း၌ အသံဩဇာြဖစ်ေစေသာ အသံေထာက်ပါရိှသည်။ ထိုအသံေထာက်သည် ြကိုးခံု
ညာဘက်ေအာက်နားတွင်ရိှ၍ ၀မ်းဗိုက်နှင့်ေကျာကို အံကျေအာင်ေထာက်လျက် ရိှသည်။ အသံေထာက်ကို ေနရာအတိအကျ ေထာက်မထားလှျင် တေယာသံပျက်သည်။ ေရှးအခါက တေယာြကိုးများကို “သိုးအူ”နှင့် အြခားတိရစ္ဆာန်အူတို့ြဖင့် ြပုလုပ်ခဲ့ြက၏။ ယခုကာလတွင် တေယာြကိုးြပုလုပ်ရာ၌ ပထမြကိုးကို သတ္တုြဖင့် လည်းေကာင်း၊ ဒုတိယ၊ တတိယနှင့် စတုတ္ထြကိုးတို့ကို ေငွနန်း၊ ေြကးနန်း၊ ဒန်သတ္တုနန်းြဖင့် ကွပ်ထားေသာ တိရစ္ဆာန်အူြကိုးြဖင့်လည်းေကာင်း လုပ်ြကသည်။
တေယာထိုးနည်း
တေယာကို ဘိုးတံြဖင့် ထိုးရ၏။ ဘိုးတံသည် ၂၇လက်မခန့်ရှည်သည်။ ဘိုးတံ၌ ြမင်းြမီးေပါင်း ၁၅၀ခန့်ကို
စုစည်း၍ ဆွဲချည်ထားသည်။ ယခုေခတ်သံုး ဘိုးတံကို “ဖရန်ဆွာတူးအက်”ဆိုသူ ြပင်သစ်လူမျိုးတစ်ဦးက ၁၇၀၀ ြပည့်နှစ်ေနာက်ပိုင်းတွင် တီထွင်ခဲ့သည်။ ထိုတီထွင်မှုေြကာင့် ေရှးက ဘိုးတံကို ခပ်ေကွးေကွးြပုလုပ်ြက ေသာ်လည်း ယခုအခါ ဘိုးတံကို ခပ်ဆန့်ဆန့်ြပုလုပ်ြကသြဖင့် အနည်းငယ် ရှည်လျားေပါ့ပါးလာသည်။
တေယာထိုးရာ၌ တေယာအြမီးပိုင်းကို ဘယ်ပခံုးေပါ်တွင်တင်၍ ေမးြဖင့်ညှပ်ြပီးလှျင် ဘယ်ဘက်လက်သည်
လက်ေပါက်ပျဉ်ကို တေယာ၏လည်တံေအာက်မှ လှျို၍ ကိုင်ရသည်။ လက်ေလးေချာင်း၏ထိပ်သည် ြကိုးေလးေချာင်းကို လိုသလိုနှိပ်ေပးရသည်။ လက်မမှာ ထိန်းရံုသာ ထိန်းေပးရ၏။ တေယာဘိုးတံကို ြကိုးခံု ေရှ့တစ်လက်မခန့်တွင် ြကိုးခံုနှင့် မျဉ်းြပိုင်ထားကာ တေယာြကိုးေပါ်တင်၍ ေရှ့တိုး ေနာက်ငင်ဆွဲရသည်။ ထိုအခါ ဘိုးတံ၏ြမင်းြမီးသည် ြကိုးြဖင့်ထိကာ အသံထွက်ေလသည်။
နိုင်ငံတကာသံုး တေယာအမျိုးမျိုး
အေရှ့တိုင်းနိုင်ငံများနှင့် အစ္စလာမ်အယူ၀ါဒ ထွန်းကားေသာနိုင်ငံများတွင် တေယာများသည် လည်တံရှည်
တေယာများြဖစ်ြကသည်။ တရုတ်နိုင်ငံသံုး “ဟူချင်”ဟုေခါ်ေသာ တေယာမှာ ၀ါးကိုယ်ထည်နှင့် ေသးသွယ်ေသာ လည်တံရိှ၏။ ၀ါးကိုယ်ထည်၏တစ်ဘက်ကို အသံအလို့ငှာ ေြမွေရခွံြဖင့် ကျက်ထားသည်။ဘိုးတံမှာ တေယာနှင့် သီးြခားမဟုတ်။ တေယာြကိုးြဖင့် ေထွးေရာယှက်တင် ဆက်ထားသည်။ ဂျပန်တေယာမှာမူ ြကိုးသံုးေချာင်း တပ်ေသာ “ကိုကျူ”ေခါ် တေယာြဖစ်၏။ မာလာယုကျွန်းဆွယ်နှင့် ဘာလီကျွန်းတို့တွင် အုန်းမှုတ်ခွံကို သားေရြဖင့် ကျက်ထားေသာ တေယာကို အသံုးြပုေလ့ရိှြကသည်။
အိန္ဒိယနိုင်ငံရိှ ဇာတ်နိမ့်သူ လူမျိုးတုိ့ အသံုးြပုေသာတေယာမှာမူ ကိုယ်ထည်၏ေကျာဘက်၌ လံုး၀န်း၍
၀မ်းဘက်တွင် ခွက်ေနသည်။ အသံအလို့ငှာ သားေရြဖင့် ကျက်ထားသည်။ အချို့တေယာတို့၌ တေယာြကိုး သံုးေလးေချာင်းကို ထံုးစံအတိုင်းတပ်ထားသည့်အြပင်တေယာ၀မ်းဗိုက်တွင် ြကိုးအပိုများြမှုပ်၍ ထည့်ထားသည်။ သေဘာမှာ မူလြကိုးမှထွက်ေပါ်လာေသာအသံအလိုက် အပိုြကိုးများက ြမည်ဟည်းေစရန်ြဖစ်သည်။ အချို့ တေယာတို့မှာ ကိုယ်ထည်သည် ပုလင်းပံုေသာ်လည်းေကာင်း၊ ပန်းသီးပံုေသာ်လည်းေကာင်း ရိှြကသည်။
ြမန်မာနိုင်ငံ၌ တေယာတူရိယာကို ကုန်းေဘာင်ေခတ်တွင် သံုးစွဲတီးမှုတ်ေြကာင်း အေစာဆံုး ေတွ့ရိှရ၏။
“တေယာြပား”နှင့် “အုန်းမှုတ်တေယာ”ဟူ၍ နှစ်မျိုးရိှသည်။ ကုန်းေဘာင်ေခတ်တေယာများသည် ေရှးြမန်မာ တေယာစစ်စစ်များြဖစ်ြကြပီး ြကိုးသံုးေချာင်တပ်ဆင်ထားသည်။တေယာထိုးနည်မှာ အေနာက်နိုင်ငံတေယာများ ထိုးနည်းအတိုင်းမဟုတ်ဘဲ တေယာေခါင်းကို အေပါ်ေထာင်လျက်ထိုးြကသည်။ တေယာြကိုးကို ြမင်းြမီး၊ တိရစ္ဆာန်အူ၊ ပိုးြကိုးတို့ြဖင့် ြပုလုပ်၏။ ေရှးြမန်မာ တေယာြပားကို မွန်လူမျိုးများ၏ တီး၀ိုင်းတွင် ယေန့တိုင် ေတွ့ြမင်နိုင်ေသးသည်။
တရုတ်နိုင်ငံမှ တေယာအကယ်ဒမီေကျာင်း
တရုတ်နိုင်ငံ ေပကျင်းတွင် Missouri Southern Suzuki Violin Academy (MSSVA)ကို ဖွင့်လှစ် ထားသည်။
၎င်း MSSVA သည် ေတးဂီတ တက္ကသိုလ်၏ လက်ေအာက်ခံြဖစ်သည်။ ၎င်းအကယ်ဒမီ အဖွဲ့၀င်များမှာ အများအားြဖင့် အထက်တန်း ေကျာင်းသားအရွယ်များ ြဖစ်ြက၏။ အချို့မှာ အသက်ေလးနှစ်အရွယ် ကေလးငယ်များ ြဖစ်ြကသည်။ ၎င်း အကယ်ဒမီေကျာင်းကို တည်ေထာင်သူမှာ Dr.Shinichi Sujuki methad ြဖစ်သည်။ အဆိုပါ အကယ်ဒမီေကျာင်းတွင် သင်ြကားေသာ ေတးဂီတနည်းစနစ်ကို Sujuki methadဟုေခါ်ြပီး ရိုးရာေတးဂီတ အေြခခံြဖင့် တီထွင်ထားေသာေြကာင့် အံ၀င်ခွင်ကျမှုရိှသည်။
ယင်း အကယ်ဒမီေကျာင်း၏ ဒါရိုက်တာ Dr.Kexi Lui က “ကျွန်ေတာ်ရဲ့ေတးဂီတသင်ြကားဆရာများရဲ့
ြကိုးပမ်းမှုေြကာင့် ေကာင်းမွန်တဲ့ရလဒ်များ ြဖစ်ေပါ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီအတွက် ကျွန်ေတာ်များစွာ ၀မ်းေြမာက်၀မ်းသာ ြဖစ်ရပါတယ်” ဟူ၍ ေြပာြကားခဲ့သည်။ Sujuki ၏ ေတးဂီတ သင်ြကားမှုနည်းစနစ်သည် အေမရိကန်နိုင်ငံတွင် လွန်စွာ လူသိများထင်ရှားေကျာ်ြကားသည်ဟု Dr.Kexi Lui က ဆုိပါသည်။ထို အကယ်ဒမီေကျာင်းသို့ မြကာခဏ ဆိုသလို နိုင်ငံြခားဧည့်သည်များ လာေရာက်ေလ့လာြကရာ ၎င်းေကျာင်းမှ ကေလးသူငယ်များက “ြကိုဆိုပါသည်။ ြကိုဆိုပါသည်” ဟူေသာ သံြပိုင်ေတးသီချင်းြဖင့် သီဆိုေြဖေဖျာ်ြကသြဖင့် ဧည့်သည်များ အာရေကျနပ်မှု ရရိှသည်ဟု သိရပါသည်။
ကျွန်ေတာ်သိသမှျသာ တင်ြပထားြခင်းြဖစ်ပါသည်။
ကျွန်ေတာ်သိသမှျသာ တင်ြပထားြခင်းြဖစ်ပါသည်။
Lin Oo ( psy )
http://linoo-ayar.blogspot.com/2008/01/blog-post_07.html?showComment=1199793705455#c2782389460002567878'> January 8, 2008 at 4:01 AM
လင်းဦးေရ
တေယာထုတ်ြပီးေရာင်းစာယးရေအာင်
ေကျးဇူးပါ ြမန်မာ့ တူရီယာ အေြကာင်း မှျေ၀ေပးလို့