ေဒသအာဏာပိုင်များ၏အဆိုအရ တနဂင်္ေနွေန့အြကမ်းဖက်မှုသည် ခွဲထွက်ေရးသမားအုပ်စု၏ စီစဉ် ညွှန်ြကားမှုြဖစ်ြပီး တိုင်းြပည်မြငိမ်မသက်ြဖစ်ေအာင် ေနှာက်ယှက်ဖျက်စီးရန် ရည်ရွယ်သည်ဟု ဆိုပါသည်။

အဓိကရုဏ်းြဖစ်ချင်သူများသည် တနဂင်္ေနွညေနခင်းတွင် Urumqi ြမို့၏ လမ်းများတွင် ေနရာယူ လူစုြပီး၊ ချီတက်ဆန္ဒြပမှုမှတစ်ဆင့် အြကမ်းဖက်မှုအသွင်သို့ ကူးေြပာင်းသွားြခင်းြဖစ်ပါသည်။

စတင် စံုစမ်းစစ်ေဆးချက်များအရ ယခုအြကမ်းဖက်မှုသည် World Uyghur Congress အမည်ရိှ ခွဲထွက်ေရးအုပ်စု၏ စီစဉ်ညွှန်ြကားမှုြဖစ်သည်ဟု ဆိုပါသည်။ ၎င်းအုပ်စုကို ေခါင်းေဆာင်သူမှာ ယခင်စီးပွားေရး လုပ်ငန်းရှင် တရုတ်အမျိုးသမီး Rebiya Kadeer ြဖစ်သည်ဟု ဆိုပါသည်။

မြကာေသးမီက အဆိုပါခွဲထွက်ေရးအုပ်စုအေနြဖင့် အင်တာနက်မှတစ်ဆင့်လည်းေကာင်း၊ အြခား နည်းလမ်း များြဖင့်လည်းေကာင်း အဓိကရုဏ်းြဖစ်ချင်သူများကို ပုိ၍ရဲရင့်ရန်နှင့် တစ်စံုတစ်ခု ြကီးမားေသာ လုပ်ေဆာင်မှုကို ြပုလုပ်ရန် တိုက်တွန်း၍ အေြခအေနကုိ မြငိမ်မသက်ြဖစ်ေစရန် ဆွေပးခဲ့ပါသည်။

Xinjiang ေဒသဆိုင်ရာ အစိုးရက ေြပာြကားသည်မှာ ယခုအြကမ်းဖက်မှုေနာက်ကွယ်တွင် အြကမ်း ဖက်၀ါဒ (Terrorism)၊ ခွဲထွက်ေရး၀ါဒ (Separatism) နှင့် အစွန်းေရာက်၀ါဒ (Extremism) တို့ ြကီးစိုးလျက် ရိှသည်ဟု ဆိုပါသည်။

ထို့ြပင် အေြခအေန မြငိမ်မသက်ြဖစ်ေစရန် ဆွေပးသူများက စေနေန့ ညေနခင်းတွင် အင်တာနက်မှ တစ်ဆင့် Urumqi ြမို့တွင် ဆန္ဒြပရန်တိုက်တွန်းသည့် သတင်းများကို ြဖန့်ေ၀ခဲ့သည်ဟု ဆိုပါသည်။


၎င်းအြပင် ခွဲထွက်ေရးအုပ်စု၏ေခါင်းေဆာင်ြဖစ်သည့် ယခင်စီးပွားေရးလုပ်ငန်းရှင် တရုတ်အမျိုးသမီး Rebiya Kadeer က တနဂင်္ေနွေန့တွင် တိုင်းြပည်ရိှ သူမ၏ အေပါင်းအပါများကုိ ဆက်လက်၍မြငိမ်မသက် ြဖစ်ေစရန် လံှု့ေဆာ်တိုက်တွန်းခဲ့သည်ဟု ဆိုပါသည်။

ေဒသဆိုင်ရာ အစိုးရအာဏာပိုင်များက ယခုအချိန်တွင် အေြခအေနကုိ ထိန်းချုပ်နိုင်ြပီဟု ဆိုပါသည်။

ထို့ြပင် ရဲများအေနြဖင့် အြကမ်းဖက်မှုတွင် ပါ၀င်သူ ရာေပါင်းများစွာကို ဖမ်းဆီးလိုက်နိုင်ြပီး ၎င်းဖမ်းဆီးသူများထဲတွင် ယခုကဲ့သို့ အေြခအေနကို မြငိမ်မသက်ြဖစ်ေစရန် ဖန်တီးခဲ့သည့် အဓိကပုဂ္ဂိုလ် (၁၀)ဦးထက်မနည်း ပါ၀င်သည်ဟု ဆိုပါသည်။ ရဲများအေနြဖင့် ယခုကဲ့သို့ အြကမ်းဖက်မှုအား ေနာက်ကွယ်တွင် ြကိုးကိုင်ေနသည့် အြခားအဓိကကျသည့် ပုဂ္ဂိုလ်(၉၀)ဦးကိုလည်း ရှာေဖွလျက်ရိှသည်ဟု ဆိုပါသည်။ ေဖာ်ြပပါ အြကမ်းဖက်မှုကို နှိမ်နင်းရာ၌ ရဲအရာရိှ(၁)ဦး ေသဆံုးြပီး ြပည်သူအများအြပား ေသဆံုးခဲ့သည်ဟု ဆိုပါသည်။